کبد
کبد یکی از حیاتی ترین اعضا بدن است که وظایف مهمی از جمله پاکسازی خون و پروتئین سازی را در بدن به عهده دارد کبد در سمت راست بدن و پایین ریه قرار گرفته است. سلامتی کبد را مشکلاتی از قبیل هپاتیت B، هپاتیت C و کبد چرب تهدید می کنند که در حال حاضر نسبت به گذشته با توجه به بهبود وضعیت بهداشت عمومی جوامع و واکسیناسیون بیماری های هپاتیت کمتر شده است اما با کم شدن میزان فعالیت های روزمره افراد، رژیم های غذایی نامناسب و مصرف نوشیدنی های گازدار و همچنین الکلی بیماری کبد چرب در حال افزایش است.
در ادامه به توضیحات لازم در مورد اینکه کبد چرب چیست و راه های تشخیص دقیق کبد چرب می پردازیم.
کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب (استئاتوز) یکی از بیماری های شایع کبدی است که به دلیل تجمع بیش از حد چربی در کبد ایجاد می شود. یک کبد سالم حاوی مقدار کمی چربی است اما زمانی که چربی کبد به 5 تا 10 درصد وزن کبد برسد مشکل ساز می شود.
بیماری کبد چرب می تواند مشکل جدی به دنبال نداشته باشد در صورتی که به موقع تشخیص داده شود و می توان با تغییر سبک زندگی کبد چرب را درمان کرد. اما در صورت عدم تشخیص به موقع و درمان می تواند مشکلات جدی به دنبال داشته باشد و خطر ساز باشد.
انواع کبد چرب
کبد چرب به صورت الکی و غیر الکلی نمایان می شود. در بیماری کبد چرب غیرالکلی تجمع چربی باعث التهاب کبد و کاهش تدریجی عملکرد کبد می‌شود و مواردی مثل چاقی و دیابت میتواند باعث افزایش این را افزایش دهد.
بیماری کبد چرب الکلی ناشی از مصرف زیاد نوشیدنی های الکلی است و در این مورد کبد نمی تواند به راحتی چربی ها را تجزیه کند.
همچنین کبد چرب بارداری نوع دیگری از کبد چرب است که در اثر تجمع اضافی چربی ها در دوران بارداری ایجاد می شود. این بیماری یک عارضه نادر اما جدی است. علت ایجاد کبد چرب بارداری امکان دارد زمینه ژنتیکی داشته باشد.
سیر بیماری کبد چرب
کبد چرب می تواند در چهار مرحله پیشرفت کند:
1. Simple fatty liver: کبد چرب ساده یا گرید1 که در این مرحله مقداری کمی چربی در بافت کبد رسوب کرده است. کبد چرب ساده اگر پیشرفت نکند تا حد زیادی بی ضرر است.
۲. Steatohepatitis: استئاتوهپاتیت یا گرید 2 در این مورد علاوه بر چربی اضافی، التهاب در کبد نیز وجود دارد.
3. Fibrosis: فیبروز کبدی(التهاب کبد) یا گرید 3 ، رسوب چربی در این مرحله باعث ایجاد اسکار کبد شده است. با این حال، کبد هنوز هم می تواند به طور کلی عملکرد طبیعی داشته باشد.
4. Cirrhosis: سیروز کبدی ( التهاب شدید کبدی) یا گرید 4 در این مرحله اسکار و یا زخم کبدی به طور گسترده ای گسترش یافته است و توانایی عملکرد کبد را مختل می کند. این شدیدترین مرحله است و برگشت ناپذیر است و در گذر زمان به سرطان کبد هم تبدیل می شود.
راه های تشخیص کبد چرب
تشخیص بیماری کبد چرب موضوعی بسیار حیاتی است به این علت که بیماری استئاتوز در بعضی از موارد به خصوص در مراحل ابتدایی بدون علامت بوده و به اصطلاح یک بیماری خاموش است و اگر درمان نشود می توان باعث التهابات شدید کبدی یا سیروز کبدی شود.
آزمایش خون: در بسیاری از موارد، بیماری کبد چرب پس از نشان دادن افزایش آنزیم های کبدی در آزمایش خون تشخیص داده می شود. افزایش آنزیم های کبدی نشانه التهاب کبد است. بیماری استئاتوز یکی از علل بالقوه التهاب کبد است، اما این تنها علت نیست.
نمونه برداری یا بایوپسی: با این روش میزان رسوب چربی را در بافت کبدی تشخیص داده می شود، در گذشته دقیق ترین راه تشخیص چرب بودن کبد نمونه برداری از بافت بود اما درحال حاضر با روش های دیگری هم به طور دقیق می توان چربی کبد را آنالیز کرد و از مهمترین معایب این روش این است که میزان رسوب و تجمع چربی در همان ناحیه ای که از آن نمونه برداری شده است را می توان تشخیص داد و نه کل بافت و همچنین روشی تهاجمی محسوب می شود.
تصویربرداری: با استفاده از دستگاه های سی تی اسکن، MRI و سونوگرافی هم می توان به آنالیز کبد چرب پرداخت.
با استفاده از دستگاه سونوگرافی بررسی میزان وجود چربی در کبد به صورت کیفی امکان پذیر است یعنی فقط می توان گفت کبد در حد خفیف، متوسط و یا شدید چرب شده است اما نمیتوان مقدار دقیق آن را به صورت کمی بررسی کرد.
برای بررسی میزان کمی چربی کبد و تشخیص میزان دقیق آسیب به بافت کبدی روش نوین الاستوگرافی مورد استفاده قرار گرفته است که در آن میزان سفت شدن بافت کبد که در اثر رسوب چربی در بافت کبدی ایجاد می شود را می توان تشخیص داد.
الاستوگرافی کبد چرب
الاستوگرافی یک شیوه تصویر برداری غیرتهاجمی است که به تعیین میزان سفتی بافت های بدن می پردازد این شیوه برای بررسی میزان سفتی بافت کبد هم که در اثر رسوب چربی در کبد ایجاد شده است، هم استفاده می شود.
الاستوگرافی هم با استفاده از دستگاه MRI و هم دستگاه سونوگرافی انجام می شود که الاستوگرافی با استفاده از سونوگرافی متداول تر است.
در تست الاستوگرافی کبد با دستگاه سونوگرافی امواج صوتی فرکانس پایین با استفاده از پروب سونوگرافی به داخل بدن هدایت می شود و با بررسی صوت حاصل از ارتعاشات آن بافت میزان سفتی آن را محسابه می کنند.
این سوال برای برخی ایجاد می شود که آیا الاستوگرافی کبد برای بیمار ضرر دارد؟ باید گفت خیر، تاکنون هیچ ضرری برای این شیوه تشخیصی یافت نشده است.
آمادگی های قبل از انجام سونوگرافی الاستوگرافی کبد چرب
انجام تست سونوگرافی الاستوگرافی کبد نیاز به 8 الی 9 ساعت ناشتایی دارد و همچنین 12 ساعت قبل از تست الاستوگرافی کبد از مصرف نوشیدنی های الکلی باید پرهیز کرد . به جز این موارد به مراقبت خاص دیگری نیاز نیست.
انجام تست الاستوگرافی در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی رازی شهرری
مرکز تصویربرداری رازی(رادیولوژی و سونوگرافی دکتر علیزاده) یکی از جامع ترین مراکز تصویربرداری جنوب تهران و منطقه شهرری می باشد که تمامی تست های تخصصی تصویربرداری از جمله الاستوگرافی کبد چرب با استفاده از دستگاه های سونوگرافی دقیق و به روز دنیا انجام می شود.
تیم پزشکی مرکز تصویربرداری رازی شهرری به سرپرستی دکتر علیزاده از مجرب ترین پزشکان متخصص و فوق تخصص رادیولوژیست آقا و خانم تشکیل شده اند که می توانند همه روزه در خدمت شما بیماران محترم باشند.
برای دریافت نوبت از مرکز تصویربرداری رازی شهرری(دکتر علیزاده) میتوانید هم از طریق همین سایت هم به صورت ارتباط تلفنی با شماره های 02155906157 و 02155976795 و همچنین از طریق ارتباط واتس اپ با شماره 09378210350 هم اقدام به دریافت نوبت فرمایید.
شایان ذکر است بدانید جهت رفاه حال شما عزیزان جواب تمامی تصویربرداری ها در مرکز تصویربرداری رازی شهرری بلافاصله پس از آماده شدن از طریق لینک به شماره شما و پزشک معالجتان ارسال می شود و در هر زمان و مکانی به تصاویر و گزارش های خود دسترسی داشته باشید.
ارتباط با مرکز رادیولوژی و سونوگرافی رازی شهرری (دکتر علیزاده)
